Cây dứa đang là lựa chọn mới cho vùng đất Sơn La bởi khả năng chịu hạn tốt, dễ tính, dễ chăm sóc, ít sâu bệnh, đầu tư thấp, cho giá trị kinh tế khá.
Kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu cây ăn quả của DOVECO năm 2021 tại Sơn La. Đồ họa: Lê Bền.
Năm 2021, với việc đưa cây dứa lần đầu tiên lên phát triển thành vùng nguyên liệu lớn tại Sơn La, Công ty Cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO) sẽ đầu tư xây dựng nhà máy và dây chuyền chế biến dứa (cùng với xoài) tại huyện Mai Sơn.
Ông Đinh Cao Khuê, Chủ tịch Hội đồng quản trị DOVECO đánh giá: Dứa là cây dễ trồng, thích nghi rộng, có khả năng chịu hạn tuyệt vời. Đây cũng là cây gần như không có sâu bệnh hại, nên không phải phun thuốc BVTV, giúp bảo vệ được môi trường sinh thái miền núi, vùng đất dốc… Bên cạnh đó, suất đầu tư của cây dứa cũng thấp (tại Sơn La ước tính khoảng 70-80 triệu đồng/ha), lại quay vòng thu hồi vốn nhanh nên rất thích hợp cho đồng bào miền núi.
Theo tính toán, đầu tư năm đầu tiên cho cây dứa hết trung bình khoảng 30 triệu đồng tiền giống/ha, 8 triệu tiền màng phủ, 20 triệu tiền phân bón và các chi phí khác, sẽ vào khoảng 70-80 triệu đồng/ha.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh (ngoài cùng bên phải) cùng lãnh đạo DOVECO và UBND tỉnh Sơn La kiểm tra vùng trồng dứa nguyên liệu tại xã Chiềng Sung, huyện Mai Sơn. Ảnh: Lê Bền.
Nếu chăm sóc tốt, xử lý tốt về kỹ thuật, không xảy ra các rủi ro ngoài mong muốn, sau 18 tháng, dứa sẽ cho thu hoạch với năng suất bình quân dự kiến khoảng 60 tấn/ha, hoặc 40 – 60 tấn, trừ chi phí sẽ cho thu nhập khoảng từ 80 – 120 triệu đồng/ha.
Hiện nay, việc canh tác cây dứa đã có rất nhiều tiến bộ kỹ thuật, nhất là trồng dứa phủ bạt ni-lon lên luống, sẽ giúp người dân gần như không phải mất công chăm sóc, làm cỏ nên chi phí sản xuất rất thấp.
Theo khảo sát đánh giá của DOVECO và Sơn La, hiện tỉnh này còn tiềm năng về quỹ đất vô cùng lớn để phát triển vùng nguyên liệu dứa, đặc biệt là triển vọng thay thế các vùng trồng cây lương thực ngắn ngày giá trị thấp, hơn nữa đặc thù đất đai, khí hậu, điều kiện tự nhiên nhiều nơi ở Sơn La rất phù hợp với loại cây trồng này. Cây dứa nếu đưa vào các huyện như Sông Mã, Sốp Cộp, đầu tư đúng kỹ thuật, sẽ cho năng suất, chất lượng không thua kém gì vùng dứa nguyên liệu của DOVECO tại Đồng Giao (Ninh Bình) hiện nay.
“Riêng huyện Mai Sơn, chúng tôi rất thèm khát xây dựng vùng nguyên liệu dứa ở đây, tuy nhiên sẽ khó khăn do người dân có nhiều sự lựa chọn cây trồng có giá trị kinh tế cao. Bên cạnh đó, hiện suất đầu tư/ha đối với cây dứa tại Sơn La sẽ cao hơn so với các tỉnh Tây Nguyên và các tỉnh phía Nam do nhiều yếu tố như công lao động tại phía Bắc cao, người dân có quy mô sản xuất nhỏ, không chủ động được máy cơ giới trong sản xuất, nhưng DOVECO vẫn quyết tầm đầu tư vì xác định chiến lược lâu dài.” ông Đinh Cao Khuê đánh giá.
Tiềm năng năng suất trồng dứa tại Sơn La sẽ không thua kém vùng dứa nguyên liệu của DOVECO hiện nay ở Tam Điệp, Ninh Bình (trong ảnh). Ảnh: Lê Bền.
Theo tính toán, suất đầu tư dứa tại các tỉnh phía Nam hiện khoảng 60-70 triệu đồng/ha, chỉ bằng 70% so với các tỉnh phía Bắc (khoảng 120 triệu đồng/ha tại Tam Điệp, Ninh Bình). Tại Sơn La, theo tính toán, suất đầu tư đối với cây dứa cũng có thể lên khoảng 80 triệu đồng/ha.
Mặc dù vậy, có thể giảm chi phí sản xuất cho cây dứa tại Sơn La bằng việc đẩy mạnh bón phân hữu cơ. Bởi theo tính toán, nếu tận dụng tốt nguồn phân hữu cơ, nhất là nguồn tại các vùng nuôi bò sữa tại Mộc Châu để trồng dứa, sẽ giúp giảm được 2/3 chi phí phân bón. Đây là điều mà các tỉnh trồng dứa nguyên liệu tại Tây Nguyên đã làm rất tốt và đã giảm được chi phí sản xuất rất lớn.
Ông Nguyễn Thành Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La đánh giá: Toàn tỉnh hiện có hơn 37.000ha đất trồng sắn, chạy băng băng tại nhiều huyện, nhất là huyện Sông Mã, có thể chuyển sang trồng dứa được ngay (trừ những vùng đất quá dốc).
Cây dứa đang có tiềm năng rất lớn tại tỉnh miền núi Sơn La. Ảnh: DOVECO.
Để triển khai xây dựng vùng nguyên liệu dứa phục vụ cho nhà máy chế biến của DOVECO, hiện UBND tỉnh Sơn La cũng đã giao UBND các huyện phối hợp với DOVECO, chủ động nguồn ngân sách (trong đó có vốn sự nghiệp kinh tế và các nguồn vốn hợp pháp khác) để hỗ trợ nông dân phát triển vùng nguyên liệu.
Hiện huyện Sốp Cộp đã dành 3 tỉ đồng, huyện Sông Mã đã dành ra 4 tỉ đồng… để phối hợp với DOVECO và các HTX, nông dân xây dựng các mô hình điểm trồng dứa. Trong đó có hỗ trợ giá giống dứa, màng che phủ đất trồng dứa…
Tỉnh ủy Sơn La cũng đã giao Sở NN-PTNT cùng các sở ngành nghiên cứu để sớm đề xuất chính sách về cơ chế hỗ trợ vùng nguyên liệu theo hướng sẽ hỗ trợ 50% giá giống dứa. Bởi dứa là cây trồng mới được đưa vào sản xuất, nên nông dân chưa quen với kỹ thuật, chưa an tâm về hiệu quả kinh tế…
